Δευτέρα 12 Ιανουαρίου 2015

Babel




Από τότε που στον ομώνυμο πύργο έγινε το σκηνικό με την πρώτη στην ιστορία (η την μυθολογία) γλωσσική διαφοροποίηση, έχουν περάσει χρόνια και ζαμάνια. Σήμερα οι αναρίθμητες διαφορετικές γλώσσες είναι κάτι το δεδομένο, όπως είναι επίσης δεδομένο να συμπαθούμε ή να αντιπαθούμε κάποιες από αυτές, να γνωρίζουμε ή να μην γνωρίζουμε 2-3 από αυτές, η μία, ή ούτε καλά-καλά την δική μας. Όπως και να χει το πράγμα, μια  οικειότητα την έχουμε με τις ξένες γλώσσες, και δεν εννοώ τις ζωντανές που χώνονται στο στόμα μας η κάνουν διάφορα άλλα πράγματα επάνω μας. Καλές είναι κι αυτές, αλλά εδώ μιλάμε για άλλο πράγμα.

Το ποια γλώσσα θα μιλάμε, εξαρτάται αποκλειστικά από το επίπεδο της μόρφωσής μας. Το ποια γλώσσα θα καταλαβαίνουμε, επίσης. Όμως το ποια γλώσσα θα ακούμε, είναι μια άλλη ιστορία. Γιατί είναι απολύτως φυσικό για ορισμένους να ακούν μια γλώσσα που δεν γνωρίζουν, και να την καταλαβαίνουν μια χαρά, επειδή από κάτω εμφανίζονται οι υπότιτλοι, όπως στις ταινίες.


Είναι γεγονός πως όταν μια ταινία δημιουργείται, ένα από τα βασικά της συστατικά είναι το σενάριο. Ο σεναριογράφος γράφει, σκέφτεται, ονειρεύεται, κάνει χιούμορ, δημιουργεί και περνάει νοήματα με ένα συγκεκριμένο στυλ και ύφος στην μητρική του γλώσσα. Μεγάλο κομμάτι αυτής της καλλιτεχνικής προσπάθειας χάνεται στην μετάφραση, και εκμηδενίζεται στην μεταγλώττιση, με συχνότερο θύμα το χιούμορ, το οποίο παθαίνει ότι και η Παναγία στα στόματα χιλιάδων Ελλήνων καθημερινά. Γι αυτό και δεν ενδείκνυται να παρακολουθούμε ταινίες όπου οι ήρωες μιλάνε ελληνικά, όταν αρχικά μιλούσαν σε άλλη γλώσσα.

Η μετάφραση είναι άλλη ιστορία. Στην ουσία είναι συμπληρωματική, γιατί ακούς τους αυθεντικούς διαλόγους και ταυτόχρονα διαβάζεις το νόημα στα ελληνικά. Με λίγες γνώσεις της γλώσσας που ακούς μάλιστα, συνδυάζεις τα δύο και όχι μόνο αντιλαμβάνεσαι καλύτερα τι λένε και γιατί το λένε, αλλά μαθαίνεις και πράγματα που δεν ήξερες.

Αν και η επικρατέστερη γλώσσα στην παγκόσμια καθημερινότητα, και φυσικά στις ταινίες είναι τα αγγλικά, υπάρχουν καταπληκτικά δείγματα του Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου που ο μέσος Έλληνας αφήνει στην άκρη, επειδή δεν θα ακούει αγγλικά, και αυτό του την σπάει. Στην πραγματικότητα, ο κινηματογράφος θα έπρεπε να απέχει εντελώς από ρατσιστικές τάσεις του στυλ «γαλλική ταινία», «γερμανική», «ισπανική» «ιταλική, σιγά μην την δώ». Όπως επίσης και «ταινία εποχής, βαριέμαι, μου την σπάει» κτλ. Ίσως οι καλύτερες ταινίες που έχω δει στην ζωή μου, δεν ήταν αμερικάνικες. Ακόμα και οι αγγλικές, που ναι μεν έχουν ίδια (η περίπου ίδια, για τους γνώστες) γλώσσα, έχουν διαφορετική αντιμετώπιση των πραγμάτων και πολύ διαφορετικό ύφος γενικότερα.

Την επόμενη φορά που θα βρεθείς σε ένα DVD club, δοκίμασε να επικεντρωθείς στο σενάριο και όχι στα μικρά κουτάκια στο κάτω μέρος του οπισθόφυλλου όπου σημειώνονται οι τεχνικές πληροφορίες του ήχου και των υποτίτλων. Μερικές ταινίες έχουν αλλάξει ολόκληρες ζωές μέσα σε μια βραδιά, και ίσως η δική σου να μην έχει αλλάξει, επειδή δεν της το επιτρέπεις.


http://theflyingdutchmanblog.blogspot.gr/search/label/Life%20Hacks

Δεν υπάρχουν σχόλια :